زوزه کشیدن ماشین در سرعت بالا یکی از صداهای نگران‌کننده‌ای است که معمولاً نشان‌دهنده وجود ایراد در یکی از اجزای سیستم‌های مکانیکی خودرو است. این صدا به صورت ممتد و یکنواخت شنیده می‌شود و با افزایش سرعت خودرو معمولاً شدت یا زیر و بمی آن بیشتر می‌شود. تشخیص دقیق علت این صدا نیازمند بررسی سیستم‌های مختلف خودرو است، چون عوامل گوناگونی می‌توانند باعث ایجاد آن شوند.
در ادامه مهم‌ترین دلایل زوزه کشیدن خودرو در سرعت بالا و راه‌حل‌های آن به صورت کامل توضیح داده شده است:
خرابی بلبرینگ چرخ
در سرعت بالا، بلبرینگ‌های فرسوده یا آسیب‌دیده چرخ‌ها معمولاً صدای زوزه ممتد و قابل‌توجهی تولید می‌کنند. این صدا بسته به میزان فشار روی چرخ‌ها و تغییر جهت (مثل پیچیدن) ممکن است بیشتر یا کمتر شود.
راه‌حل: بررسی بلبرینگ‌ها و تعویض مورد معیوب. این قطعه قابل تعمیر نیست و در صورت آسیب باید به‌صورت کامل تعویض شود.
فرسودگی یا خرابی دیفرانسیل
دیفرانسیل وظیفه تقسیم نیروی موتور بین چرخ‌های محرک را دارد. در صورت خرابی چرخ‌دنده‌های داخلی یا کاهش سطح روغن، صدای زوزه مخصوصاً در سرعت بالا و هنگام شتاب‌گیری شنیده می‌شود.
راه‌حل: بررسی و تعویض روغن دیفرانسیل. اگر مشکل ادامه داشت، باید دیفرانسیل باز شده و اجزای آن بررسی و در صورت نیاز تعمیر یا تعویض شود.
مشکل در گیربکس
اگر صدای زوزه تنها در حالت‌های خاصی از دنده یا در سرعت‌های خاص شنیده شود، احتمال دارد منبع صدا گیربکس باشد. فرسودگی چرخ‌دنده‌ها، خرابی بلبرینگ داخلی یا کاهش روغن گیربکس می‌تواند دلیل این صدا باشد.
راه‌حل: بررسی و تعویض روغن گیربکس، تست فنی کامل و در صورت لزوم تعمیر تخصصی گیربکس
آج نامناسب یا فرسوده بودن لاستیک‌ها
اگر لاستیک‌ها دچار سائیدگی غیر یکنواخت یا بال‌زدگی شده باشند، ممکن است در سرعت بالا صدایی شبیه زوزه یا هم‌همه ایجاد کنند. برخی لاستیک‌ها با الگوی آج خاص نیز در سرعت بالا نویز زیادی تولید می‌کنند.
راه‌حل: بررسی لاستیک‌ها از نظر سائیدگی، بالانس چرخ‌ها و در صورت نیاز تعویض لاستیک‌ها با مدل استاندارد
بالانس نبودن چرخ‌ها
چرخ‌های نامتعادل باعث ایجاد لرزش و صدای زوزه در سرعت بالا می‌شوند. این مشکل بیشتر در سرعت‌های بالای ۸۰ کیلومتر بر ساعت حس می‌شود و ممکن است همراه با لرزش فرمان باشد.
راه‌حل: بالانس مجدد چرخ‌ها در تعمیرگاه مجهز. همچنین بررسی وضعیت رینگ‌ها برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی
خرابی سیستم تعلیق و جلوبندی
در سرعت بالا، خرابی در بوش‌ها، کمک‌فنرها، سیبک‌ها یا سایر اجزای سیستم تعلیق می‌تواند باعث بروز صداهای غیرعادی مثل زوزه یا ویبره شود. این صدا معمولاً با افت کیفیت سواری و کنترل خودرو همراه است.
راه‌حل: بررسی کامل جلوبندی و تعویض قطعات فرسوده
وجود اشیای خارجی در زیر خودرو یا اطراف چرخ‌ها
گاهی ممکن است جسمی مثل سیم، پلاستیک یا تکه‌ای فلز به بخشی از خودرو گیر کرده باشد و با چرخش چرخ‌ها در سرعت بالا ایجاد صدای زوزه کند.
راه‌حل: بازدید دقیق اطراف چرخ‌ها، گلگیرها و کف خودرو برای خارج کردن هرگونه جسم خارجی
خرابی دینام یا پولی‌ها
در سرعت‌های بالا که دور موتور نیز بالاست، اگر بلبرینگ دینام یا سایر پولی‌ها دچار خرابی باشند، ممکن است صدایی شبیه زوزه از موتور شنیده شود.
راه‌حل: باز کردن تسمه‌ها و چرخاندن پولی‌ها به صورت دستی برای تشخیص صدای غیرعادی. تعویض بلبرینگ یا قطعه معیوب در صورت نیاز
در نهایت، زوزه کشیدن ماشین در سرعت بالا نباید نادیده گرفته شود. این صدا ممکن است در ابتدا بی‌ضرر به نظر برسد اما در صورت بی‌توجهی می‌تواند به آسیب‌های جدی‌تر در گیربکس، دیفرانسیل یا بلبرینگ‌ها منجر شود. برای جلوگیری از هزینه‌های سنگین، بهتر است به محض شنیدن این نوع صداها، خودرو توسط یک مکانیک متخصص بررسی شود.
رفع زوزه کشیدن ماشین در سرعت بالا
رفع زوزه کشیدن ماشین در سرعت بالا به بررسی دقیق علت اصلی صدا بستگی دارد. این صدا معمولاً از قسمت‌هایی مانند چرخ‌ها، دیفرانسیل، گیربکس، لاستیک‌ها یا سیستم تعلیق ایجاد می‌شود. در ادامه، روش‌های کامل برای رفع این مشکل براساس علت‌های رایج آورده شده است:
-
تعویض بلبرینگ چرخ‌ها
اگر زوزه از یکی از چرخ‌ها باشد و با پیچیدن فرمان صدا تغییر کند، احتمال خرابی بلبرینگ وجود دارد.
راه‌حل: چرخ خودرو را بالا بزنید، آن را بچرخانید و گوش دهید. در صورت شنیدن صدای غیرطبیعی یا حس لقی، بلبرینگ باید تعویض شود. -
تعویض یا بررسی روغن دیفرانسیل
کاهش سطح روغن یا آلودگی آن می‌تواند باعث ساییدگی چرخ‌دنده‌ها و ایجاد زوزه شود.
راه‌حل: بررسی سطح روغن دیفرانسیل و تعویض آن با روغن استاندارد. اگر صدا باقی ماند، دیفرانسیل باید باز و بررسی شود. -
بررسی و سرویس گیربکس
زوزه‌ای که با تعویض دنده یا تغییر سرعت شدت می‌گیرد، ممکن است ناشی از خرابی چرخ‌دنده‌های گیربکس یا کمبود روغن باشد.
راه‌حل: تخلیه روغن گیربکس و پر کردن روغن جدید با مشخصات توصیه‌شده. در صورت ادامه مشکل، نیاز به باز کردن گیربکس و تعمیر تخصصی وجود دارد. -
بالانس چرخ‌ها و تنظیم زوایای فرمان
چرخ‌های نامتعادل یا تنظیم نبودن زوایای چرخ باعث لرزش و زوزه در سرعت بالا می‌شود.
راه‌حل: بالانس دقیق چرخ‌ها، تنظیم زاویه فرمان (میزان فرمان) و بررسی وضعیت رینگ‌ها و لاستیک‌ها -
تعویض لاستیک‌های نامناسب یا فرسوده
لاستیک‌هایی با آج نامناسب یا دچار سائیدگی غیر یکنواخت در سرعت بالا تولید صدای زوزه می‌کنند.
راه‌حل: تعویض لاستیک‌های آسیب‌دیده، استفاده از لاستیک‌هایی با الگوی آج استاندارد و تنظیم فشار باد طبق دستور کارخانه -
بررسی و تعویض قطعات سیستم تعلیق و جلوبندی
فرسودگی بوش‌ها، کمک‌فنرها یا سیبک‌ها ممکن است در سرعت بالا باعث ایجاد صدا شود.
راه‌حل: بازدید کامل سیستم تعلیق و تعویض قطعات معیوب مانند بوش طبق، میل موج‌گیر، کمک‌فنر یا سیبک فرمان -
بازرسی و خارج‌کردن اشیای خارجی گیر کرده
گاهی یک شیء مثل سنگ، پلاستیک یا فلز می‌تواند در ناحیه چرخ یا زیر خودرو گیر کند و در سرعت بالا صدا تولید کند.
راه‌حل: بازرسی دقیق اطراف چرخ‌ها، داخل رینگ، و زیر خودرو. تمیز کردن و برداشتن هرگونه جسم خارجی -
بررسی بلبرینگ‌ها و پولی‌های موتور
اگر صدا از قسمت موتور باشد، ممکن است مربوط به بلبرینگ دینام، پولی هرزگرد یا تسمه‌ها باشد.
راه‌حل: برداشتن تسمه‌ها و چرخاندن پولی‌ها با دست. در صورت شنیدن صدای ساییدگی یا سفتی، باید بلبرینگ یا پولی تعویض شود. -
بررسی سیستم ترمز
اگر ترمزها ساییده شده باشند یا لنت‌ها به‌درستی نصب نشده باشند، ممکن است در سرعت بالا تولید زوزه کنند.
راه‌حل: بررسی لنت و دیسک ترمز، اطمینان از عدم تماس دائم لنت با دیسک، تعویض قطعات فرسوده
نکته پایانی:
برای رفع مؤثر صدای زوزه در سرعت بالا، توصیه می‌شود خودرو توسط یک تعمیرکار متخصص بررسی شود. عیب‌یابی دقیق از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری می‌کند و مانع از ایجاد آسیب‌های جدی‌تر در سیستم‌های حساس خودرو مانند گیربکس یا دیفرانسیل می‌شود.
