زوزه کشیدن ماشین به صدایی یکنواخت، ممتد و گاهی آزاردهنده گفته می‌شود که معمولاً هنگام حرکت خودرو، مخصوصاً در سرعت پایین یا هنگام شتاب‌گیری، شنیده می‌شود. این صدا اغلب شبیه به “وووووو” است و می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل در یکی از بخش‌های مکانیکی یا انتقال قدرت خودرو باشد. زوزه کشیدن ممکن است در نواحی مختلف خودرو شنیده شود، مثل زیر خودرو، اطراف چرخ‌ها، از سمت موتور یا گیربکس.
ویژگی‌های صدای زوزه:
-
معمولاً با افزایش سرعت خودرو شدت یا فرکانس آن تغییر می‌کند.
-
در برخی موارد فقط در دنده خاص یا هنگام شتاب‌گیری یا ترمزگیری شنیده می‌شود.
-
ممکن است به‌صورت دائم یا فقط در زمان‌های مشخص مثل گردش فرمان، عبور از دست‌انداز یا حرکت آهسته شنیده شود.
تفاوت زوزه با صداهای دیگر:
-
صدای زوزه با صدای تقه یا ضربه متفاوت است؛ زوزه صدایی کشیده و ثابت است، نه ناگهانی و کوتاه.
-
معمولاً نشانه ساییدگی، کمبود روانکاری یا خرابی قطعه‌ای در حال چرخش است، مثل بلبرینگ‌ها، چرخ‌دنده‌ها یا پمپ‌ها.
دلایل رایج زوزه کشیدن ماشین:
-
خرابی بلبرینگ چرخ یا گیربکس
-
کمبود یا کیفیت پایین روغن گیربکس یا دیفرانسیل
-
خرابی چرخ‌دنده‌ها یا اجزای انتقال قدرت
-
تماس نادرست لنت ترمز با دیسک
-
ساییدگی لاستیک‌ها یا مشکلات سیستم تعلیق
زوزه کشیدن ماشین معمولاً یک هشدار جدی است که نباید نادیده گرفته شود. این صدا ممکن است ابتدا خفیف باشد، اما در صورت بی‌توجهی، می‌تواند به خرابی گسترده‌تری منجر شود. بهتر است پس از شنیدن چنین صدایی، خودرو به سرعت توسط تعمیرکار متخصص بررسی شود تا علت دقیق مشخص و رفع گردد.
علت زوزه کشیدن ماشین در سرعت پایین
زوزه کشیدن ماشین در سرعت پایین یکی از نشانه‌های وجود ایراد در سیستم‌های فنی خودرو است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. این صدا معمولاً به صورت یکنواخت و پیوسته شنیده می‌شود و با افزایش یا کاهش سرعت، ممکن است شدت آن تغییر کند. در ادامه به دلایل احتمالی زوزه کشیدن خودرو در سرعت پایین و نحوه تشخیص و رفع آن پرداخته می‌شود:
-
خرابی بلبرینگ چرخ‌ها
یکی از شایع‌ترین دلایل زوزه کشیدن در سرعت پایین، خرابی بلبرینگ‌های چرخ است. بلبرینگ وظیفه دارد حرکت چرخ‌ها را نرم و روان کند. وقتی بلبرینگ فرسوده یا خشک شود، در زمان چرخش چرخ‌ها صدایی شبیه زوزه تولید می‌کند که در سرعت پایین بیشتر قابل شنیدن است.
راه‌حل: بررسی فنی بلبرینگ‌ها و تعویض آن‌ها در صورت خرابی -
نامیزانی یا خرابی دیفرانسیل
دیفرانسیل یکی از قطعات مهم سیستم انتقال قدرت است و در صورت خرابی یا نبود روغن کافی در آن، می‌تواند صداهای زوزه مانندی در سرعت پایین تولید کند.
راه‌حل: بررسی سطح و کیفیت روغن دیفرانسیل، تعویض روغن یا تعمیر دیفرانسیل در صورت نیاز -
مشکل در گیربکس
خرابی چرخ‌دنده‌های داخلی گیربکس یا کاهش سطح روغن گیربکس ممکن است باعث ایجاد صدای زوزه در سرعت پایین شود. مخصوصاً اگر صدا فقط در دنده خاصی یا هنگام شتاب‌گیری آرام شنیده شود.
راه‌حل: بررسی روغن گیربکس، سرویس دوره‌ای و در صورت لزوم تعمیر یا تعویض قطعات داخلی -
تماس غیرطبیعی لنت و دیسک ترمز
گاهی اوقات لنت ترمز به‌درستی روی دیسک قرار نمی‌گیرد یا لق می‌زند، در نتیجه هنگام حرکت آهسته صدایی شبیه زوزه ایجاد می‌شود. همچنین در صورت باقی ماندن جرم یا شن و خاک بین لنت و دیسک، صدا تشدید می‌شود.
راه‌حل: بازدید سیستم ترمز، تمیزکاری لنت و دیسک و تعویض در صورت خرابی -
لاستیک‌ها و آج نامناسب
اگر لاستیک‌ها دچار سائیدگی نامتوازن باشند یا از نظر نوع آج با یکدیگر تفاوت داشته باشند، ممکن است در سرعت پایین صدایی زوزه مانند ایجاد شود. لاستیک‌های بی‌کیفیت یا تاریخ گذشته هم می‌توانند عامل این صدا باشند.
راه‌حل: بررسی وضعیت لاستیک‌ها، تعویض یا تنظیم باد و بالانس در صورت نیاز -
مشکلات سیستم تعلیق
لقی در قطعات سیستم تعلیق مانند سیبک‌ها، بوش‌ها یا کمک‌فنرها می‌تواند منجر به صدای زوزه یا ناله در هنگام حرکت شود. این صدا در سرعت پایین و روی دست‌اندازها یا ناهمواری‌ها بیشتر شنیده می‌شود.
راه‌حل: بررسی قطعات سیستم تعلیق و تعویض قطعات معیوب -
وجود اشیای خارجی گیر کرده در چرخ یا ترمز
گاهی ممکن است شیء کوچکی مانند سنگ‌ریزه یا تکه‌ای فلز در نزدیکی دیسک ترمز یا داخل رینگ چرخ گیر کند و هنگام چرخش باعث تولید صدای زوزه شود.
راه‌حل: بررسی دقیق چرخ‌ها و تمیز کردن آن‌ها از هرگونه جسم خارجی -
تنظیم نبودن فرمان یا سیستم انتقال نیرو
در بعضی موارد صدای زوزه ناشی از فشار اضافی به جلوبندی، فرمان یا نیم‌محورها است که می‌تواند به دلیل تنظیم نبودن زاویه چرخ‌ها یا خرابی قطعات انتقال نیرو ایجاد شود.
راه‌حل: تنظیم زوایای چرخ، بررسی پلوس‌ها و قطعات انتقال نیرو
در نهایت، برای تشخیص دقیق علت زوزه کشیدن در سرعت پایین، بهتر است خودرو توسط یک مکانیک متخصص بررسی شود. تشخیص زودهنگام و رفع مشکل می‌تواند از آسیب‌های جدی‌تر و هزینه‌های سنگین جلوگیری کند.
رفع زوزه کشیدن ماشین
رفع زوزه کشیدن ماشین بستگی به علت اصلی به‌وجود آمدن این صدا دارد. برای اینکه بتوان زوزه را به‌طور مؤثر برطرف کرد، ابتدا باید منبع صدا به‌درستی شناسایی شود. در ادامه، رایج‌ترین دلایل زوزه کشیدن ماشین به‌همراه روش‌های رفع آن آورده شده است:
-
خرابی بلبرینگ چرخ
راه‌حل: چرخ را از روی جک بالا زده و به صورت دستی بچرخانید. اگر صدا از چرخ شنیده شود، بلبرینگ معیوب است. بلبرینگ باید تعویض شود، زیرا قابل تعمیر نیست. -
کمبود یا آلودگی روغن دیفرانسیل یا گیربکس
راه‌حل: بررسی سطح و کیفیت روغن. در صورت کاهش سطح یا تیره شدن رنگ روغن، تعویض آن با روغن استاندارد توصیه‌شده توسط کارخانه الزامی است. اگر مدت طولانی روغن تعویض نشده، احتمال آسیب دیدن چرخ‌دنده‌ها نیز وجود دارد. -
خرابی چرخ‌دنده‌های داخلی گیربکس یا دیفرانسیل
راه‌حل: در صورتی که زوزه با تغییر دنده یا سرعت تغییر می‌کند، احتمالاً مشکل از گیربکس یا دیفرانسیل است. گیربکس باید توسط متخصص باز و بررسی شود. در صورت فرسودگی چرخ‌دنده، تعمیر یا تعویض انجام می‌شود. -
تماس نامناسب لنت ترمز با دیسک
راه‌حل: باز کردن چرخ‌ها و بررسی سطح لنت و دیسک. اگر لنت‌ها لق باشند یا سطح آن‌ها صاف نشده باشد، باعث صدای زوزه می‌شوند. در این صورت باید لنت تعویض یا مجدداً نصب شود. تمیز کردن سطح دیسک و لنت نیز می‌تواند مؤثر باشد. -
فرسودگی یا آج نامناسب لاستیک‌ها
راه‌حل: اگر لاستیک‌ها کهنه، صاف یا نامتوازن باشند، باید تعویض شوند. همچنین تنظیم باد لاستیک و انجام بالانس چرخ‌ها می‌تواند به کاهش صدا کمک کند. -
وجود جسم خارجی در اطراف چرخ یا ترمز
راه‌حل: بررسی دقیق درون رینگ و اطراف دیسک ترمز برای وجود سنگ‌ریزه، تکه فلز یا اشیای دیگر. در صورت وجود، جسم خارجی باید خارج شود و چرخ تمیز گردد. -
خرابی در سیستم تعلیق یا فرمان
راه‌حل: بررسی بوش‌ها، کمک‌فنرها، سیبک‌ها و قطعات جلوبندی توسط مکانیک. در صورت شل شدن یا خرابی، باید قطعات معیوب تعویض شوند. -
خرابی پمپ یا قطعات متحرک موتور
راه‌حل: اگر صدا از سمت موتور باشد، ممکن است پمپ آب، پمپ هیدرولیک یا پولی‌ها دچار مشکل شده باشند. با گوش دادن دقیق یا استفاده از ابزار تشخیص صدا (مثل گوشی مکانیکی) می‌توان محل دقیق صدا را پیدا کرد و قطعه آسیب‌دیده را تعمیر یا تعویض کرد.
نکته مهم:
بهترین روش برای رفع صدای زوزه، مراجعه به تعمیرگاه معتبر و انجام عیب‌یابی تخصصی است. چون برخی از صداها ممکن است با یکدیگر شباهت داشته باشند، تشخیص اشتباه می‌تواند منجر به تعویض قطعه‌ی بی‌دلیل یا هزینه‌های اضافی شود. تشخیص به‌موقع و صحیح می‌تواند از خرابی‌های بزرگ‌تر و هزینه‌بر جلوگیری کند.
