نحوه بررسی روغن گیربکس اتوماتیک

روغن گیربکس چیست؟ چه وظیفه ای در گیربکس دارد؟

روغن گیربکس (Transmission Fluid) یک نوع روغن خاص است که برای عملکرد صحیح گیربکس استفاده می‌شود. وظیفه روغن گیربکس در سیستم گیربکس اتوماتیک عبارت است از:

1. آسان‌سازی تغییر دنده: روغن گیربکس وظیفه حفظ لغزش و کاهش اصطکاک بین قطعات درون گیربکس را دارد. این امر باعث آسان‌تر شدن فرآیند تغییر دنده و انتقال قدرت به صورت صاف و بدون لرزش می‌شود.

2. خنک‌کنندگی: روغن گیربکس مسئول خنک‌کنندگی قطعات گیربکس است. گیربکس در طول عملکرد گرم می‌شود و روغن به عنوان یک ماده خنک‌کننده برای انتقال حرارت از قطعات گیربکس به خارج از سیستم استفاده می‌شود.

3. حفاظت و روان کردن قطعات: روغن گیربکس در عین حفظ لغزش و کاهش اصطکاک، به عنوان یک ماده روان کننده عمل می‌کند. این ویژگی به تعمیر و نگهداری قطعات داخلی گیربکس کمک می‌کند و از سایش و خرابی آنها جلوگیری می‌کند.

4. انتقال گشتاور: روغن گیربکس وظیفه تسهیل انتقال گشتاور از موتور به گیربکس و سپس به چرخ‌ها را دارد. این انتقال گشتاور بدون وقفه و با کارایی بالا صورت می‌گیرد.

روغن گیربکس باید منظماً تعویض و با روغن مناسب جایگزین شود. همچنین، درجه و نوع روغن گیربکس مورد استفاده باید با دستورالعمل‌های سازنده خودرو هماهنگ شود تا عملکرد بهینه گیربکس حفظ شود.

 

انواع روغن گیربکس اتوماتیک

روغن‌های گیربکس اتوماتیک در انواع مختلفی موجود هستند. نوع و مشخصات روغن گیربکس اتوماتیک مورد استفاده بستگی به نوع سیستم گیربکس و توصیه‌های سازنده خودرو دارد. در زیر، برخی از انواع معمول روغن گیربکس اتوماتیک را ذکر می‌کنیم:

1. روغن ATF-Dexron: ATF (Automatic Transmission Fluid) یکی از رایج‌ترین انواع روغن گیربکس اتوماتیک است. رده‌های مختلفی از ATF وجود دارند، و Dexron یکی از استانداردهای مشهور برای ATF است. Dexron II, Dexron III و Dexron VI از جمله نسخه‌های مختلف Dexron هستند که برای سیستم‌های گیربکس اتوماتیک استفاده می‌شوند.

2. روغن ATF-Mercon: Mercon نیز یک استاندارد معروف برای روغن گیربکس اتوماتیک است. برخی از سازندگان خودرو از روغن ATF-Mercon برای گیربکس‌های خود استفاده می‌کنند.

3. روغن ATF-Honda: برخی از خودروهای هوندا از روغن ATF خاصی استفاده می‌کنند که به عنوان روغن ATF-Honda شناخته می‌شود. این روغن برای گیربکس‌های اتوماتیک هوندا توصیه می‌شود.

4. روغن ATF-Type F: ATF-Type F یک نوع روغن خاص برای برخی از سیستم‌های گیربکس اتوماتیک قدیمی و وزن سنگین است. این روغن معمولاً برای گیربکس‌های عملیات سنگین و خودروهای کلاسیک استفاده می‌شود.

مهم است که قبل از تعویض روغن گیربکس اتوماتیک، همیشه دستورالعمل‌ها و توصیه‌های سازنده خودرو را مورد مطالعه قرار دهید و از استفاده از نوع روغن مناسب برای گیربکس خودروتان اطمینان حاصل کنید. توصیه می‌شود تعویض روغن گیربکس اتوماتیک را به تعمیرگاه متخصص یا مکانیک مورد اعتماد خود بسپارید.

نحوه بررسی روغن گیربکس اتوماتیک

برای بررسی روغن گیربکس اتوماتیک، باید چند مرحله ساده ولی مهم را انجام دهید. این بررسی به شما کمک می‌کند تا از کیفیت روغن گیربکس و سلامت کلی آن مطمئن شوید. در ادامه نحوه انجام این کار به تفصیل توضیح داده شده است:

مراحل بررسی روغن گیربکس اتوماتیک:

1. گرم کردن خودرو

• مراحل:
  • خودرو را روشن کنید و به مدت 5 تا 10 دقیقه بگذارید تا موتور و گیربکس گرم شوند. این کار به روغن کمک می‌کند تا به دمای عملیاتی مناسب برسد.
  • بهتر است خودرو را در حالت رانندگی با چند دنده مختلف حرکت دهید تا روغن گیربکس به طور کامل در سیستم جریان یابد.
• نکات:
  • دمای مناسب روغن مهم است، زیرا سطح و ویژگی‌های روغن در حالت سرد ممکن است نتایج نادرستی به شما بدهد.

2. قرار دادن خودرو در حالت پارک (P)

• مراحل: پس از گرم شدن خودرو، آن را در حالت پارک (P) قرار دهید و موتور را روشن نگه دارید.
• نکات:
  • برخی خودروها ممکن است به شما اجازه دهند که روغن را در حالت دنده خنثی (N) نیز بررسی کنید. برای اطمینان، دفترچه راهنمای خودرو را مطالعه کنید.

3. پیدا کردن گیج روغن گیربکس

• مراحل: کاپوت خودرو را باز کنید و محل قرارگیری گیج روغن گیربکس را پیدا کنید. معمولاً این گیج با دسته‌ای رنگی (زرد یا قرمز) مشخص شده است.
• نکات:
  • گیج روغن گیربکس معمولاً جدا از گیج روغن موتور است، بنابراین اطمینان حاصل کنید که گیج مناسب را پیدا می‌کنید.

4. کشیدن و پاک کردن گیج

• مراحل: گیج را از جای خود بیرون بکشید و با یک دستمال تمیز آن را کاملاً پاک کنید.
• نکات:
  • این کار به شما کمک می‌کند تا بررسی سطح روغن در مرحله بعد دقیق‌تر باشد.

5. قرار دادن مجدد گیج و اندازه‌گیری سطح روغن

• مراحل: گیج تمیز شده را دوباره تا انتها در محل خود قرار دهید، سپس دوباره آن را بیرون بکشید.
• نکات:
  • سطح روغن را روی گیج بررسی کنید. باید بین علامت‌های “Min” و “Max” قرار گرفته باشد.
  • اگر سطح روغن پایین‌تر از حد مجاز است، ممکن است نیاز به اضافه کردن روغن داشته باشید.

6. بررسی رنگ و بوی روغن

• مراحل: علاوه بر بررسی سطح، رنگ و بوی روغن را نیز چک کنید.
• نکات:
  • رنگ مناسب: روغن گیربکس سالم باید به رنگ قرمز یا صورتی روشن باشد. اگر روغن تیره یا قهوه‌ای است، نشان‌دهنده کهنه بودن یا مشکل در گیربکس است.
  • بو: اگر روغن بوی سوختگی می‌دهد، این نشانه‌ای از داغ شدن بیش از حد و احتمال خرابی گیربکس است.

7. اضافه کردن روغن (در صورت نیاز)

• مراحل: اگر سطح روغن پایین است، از روغن گیربکس مناسب خودرو خود استفاده کرده و آن را اضافه کنید.
• نکات:
  • برای جلوگیری از پر شدن بیش از حد، روغن را به تدریج اضافه کنید و پس از هر بار افزودن، سطح آن را با گیج مجدداً بررسی کنید.

نکات مهم:

• همیشه از روغن گیربکس توصیه شده توسط سازنده خودرو استفاده کنید.
• اگر سطح روغن بیش از حد پایین یا بیش از حد بالا باشد، می‌تواند منجر به مشکلات جدی در گیربکس شود.
• بررسی منظم و به موقع روغن گیربکس می‌تواند به افزایش عمر گیربکس و جلوگیری از خرابی‌های پرهزینه کمک کند.

با رعایت این مراحل ساده، می‌توانید به سادگی وضعیت روغن گیربکس اتوماتیک خود را بررسی و در صورت نیاز، اقدام به تعویض یا اضافه کردن روغن مناسب کنید.

 

از کجا بفهمیم گیربکس روغن ریزی دارد؟

1. بررسی زیر خودرو: یکی از روش‌های ساده برای بررسی روغن ریزی گیربکس، مشاهده زیر خودرو است. در صورت وجود روغن ریزی، ممکن است نمره‌های روغن روی کارتر گیربکس، لوله‌های خروجی یا قسمت‌های دیگر گیربکس مشهود باشد.

2. بررسی زیر کارتر گیربکس: در برخی از خودروها، کارتر گیربکس دارای پیچ‌ها یا درپوش‌های مخصوص روغن است. شما می‌توانید این درپوش‌ها را باز کنید و بررسی کنید که آیا روغن ریزی در آنجا وجود دارد یا خیر.

3. بررسی رنگ روغن: اگر روغن گیربکس ریزی داشته باشد، ممکن است روی قطعات گیربکس و زیر خودرو لکه‌های روغن دیده شود. رنگ روغن (مانند رنگ قهوه‌ای تیره یا قرمز تیره) می‌تواند به شما کمک کند تا روغن ریزی را تشخیص دهید.

4. بررسی سطح روغن: بررسی سطح روغن گیربکس نیز می‌تواند نشانگر روغن ریزی باشد. اگر سطح روغن گیربکس به طرز مشکوکی کاهش یافته باشد، احتمال روغن ریزی وجود دارد.

در صورت مشاهده هر نشانه‌ای از روغن ریزی، توصیه می‌شود به یک تعمیرگاه متخصص یا مکانیک مورد اعتماد خود مراجعه کنید تا علت روغن ریزی مشخص شود و تعمیرات لازم انجام شود.

چند وقت یکبار یا هر چند کیلومتر باید روغن گیربکس اتوماتیک را تعویض کرد؟

تعویض روغن گیربکس اتوماتیک می‌تواند بسته به سیستم گیربکس و شرایط تولیدکننده خودرو متفاوت باشد. در برخی خودروها، گیربکس‌های اتوماتیک دارای روغن دائمی هستند و نیاز به تعویض منظم ندارند، در حالی که در برخی دیگر، تعویض روغن گیربکس به طور دوره‌ای توصیه می‌شود.

برای دقت بیشتر، بهتر است راهنمای استفاده و نگهداری خودروی خود را بررسی کنید. در این راهنما، شرکت سازنده خودرو معمولاً یک برنامه تعویض روغن گیربکس پیشنهاد می‌کند که شامل فواصل زمانی و کیلومتراژ مشخصی است.

علاوه بر این، عواملی مانند شرایط رانندگی (مثلاً محیط شهری یا خارج از شهر)، شرایط آب و هوایی (مثلاً آب و هوای گرم یا سرد) و نوع رانندگی (مثلاً رانندگی شهری یا رانندگی سنگین) نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند.

کیلومتراژ و زمان معمول برای تعویض روغن گیربکس اتوماتیک می‌تواند بسته به نوع خودرو، سیستم گیربکس و راهنمایی تولیدکننده متفاوت باشد. در ادامه، برخی مقادیر معمول را بر اساس توصیه‌های عمومی می‌آوریم:

1. کیلومتراژ: برخی تولیدکنندگان خودرو توصیه می‌کنند که روغن گیربکس اتوماتیک هر 50,000 تا 100,000 کیلومتر تعویض شود. اما برخی خودروها ممکن است نیاز به تعویض روغن هر 30,000 تا 40,000 کیلومتر داشته باشند. بنابراین، بهتر است راهنمایی تولیدکننده خودروتان را بررسی کنید تا کیلومتراژ دقیق تعویض روغن را بدانید.

2. زمان: نمی‌توان زمان دقیقی برای تعویض روغن گیربکس اتوماتیک تعیین کرد، زیرا زمان بسته به عوامل مختلفی مانند شرایط رانندگی و محیط زندگی خودرو متفاوت است. با این حال، برخی تولیدکنندگان خودرو توصیه می‌کنند که روغن گیربکس هر 3 تا 5 سال تعویض شود، حتی اگر کیلومتراژ معینی طی نشده باشد.

به هر حال، توصیه می‌شود راهنمایی تولیدکننده خودروتان را مطالعه کرده و دستورالعمل‌های خاص آنها را در مورد تعویض روغن گیربکس اتوماتیک دنبال کنید. همچنین، هرگاه که خودروتان در شرایط سخت تر، مانند رانندگی سنگین یا در شرایط آب و هوایی خاص استفاده می‌شود، ممکن است نیاز به تعویض مکررتر روغن گیربکس داشته باشید.

 

آیا امکان دارد روغن گیربکس نامرغوب، به گیربکس آسیب وارد کند؟

بله، استفاده از روغن گیربکس نامرغوب یا نامناسب می‌تواند به گیربکس آسیب وارد کند. روغن گیربکس در واقع وظیفه حفاظت و روان کردن قطعات داخلی گیربکس را دارد. اگر روغن گیربکس نامناسب با ویژگی‌های ناشی از تولیدکننده مورد استفاده قرار گیرد، ممکن است به مشکلات زیر منجر شود:

1. اصطکاک زیاد: روغن گیربکس نامناسب ممکن است منجر به افزایش اصطکاک درونی قطعات گیربکس شود. این موضوع می‌تواند به سایش بیشتر قطعات، افت کارایی و آسیب به دستگاه گیربکس منجر شود.

2. افت کارایی: استفاده از روغن گیربکس نامرغوب می‌تواند باعث کاهش عملکرد و کارایی گیربکس شود. ممکن است تغییرات نامناسب در خواص روغن، عملکرد ترمز گیربکس، تغییر زمان ترمز و تاخیر در تغییر دنده را تحت تأثیر قرار دهد.

3. آسیب به قطعات: روغن گیربکس نامناسب می‌تواند باعث آسیب به قطعات داخلی گیربکس شود. این آسیب می‌تواند شامل سایش زیاد بین دنده‌ها، روان نبودن قطعات، خوردگی و خرابی قطعات مهم باشد.

بهترین راه برای جلوگیری از آسیب به گیربکس، استفاده از روغن گیربکس معتبر، با مشخصات و توصیه‌های تولیدکننده خودرو است. همچنین، رعایت برنامه تعویض روغن گیربکس و استفاده از روغن معتبر در تعویض‌های منظم می‌تواند در حفظ سلامت گیربکس مؤثر باشد. در صورتی که شک در مورد روغن گیربکس خود دارید، مشاوره یک تعمیرگاه متخصص یا مکانیک خودرو را جویا شوید.

چگونه می‌توانم سطح روغن گیربکس اتوماتیک را بررسی کنم؟

برای بررسی سطح روغن گیربکس اتوماتیک، ابتدا خودرو را روشن کرده و اجازه دهید تا گیربکس گرم شود. سپس خودرو را در حالت پارک (P) قرار دهید و با استفاده از میله اندازه‌گیری سطح روغن گیربکس را بررسی کنید.

چه زمانی باید سطح روغن گیربکس اتوماتیک را بررسی کنم؟

بهتر است سطح روغن گیربکس اتوماتیک را به صورت دوره‌ای هر 5,000 تا 10,000 کیلومتر یا طبق توصیه سازنده خودرو بررسی کنید. همچنین بعد از هر تعویض روغن نیز باید سطح آن را چک کنید.

چگونه می‌توانم کیفیت روغن گیربکس اتوماتیک را بررسی کنم؟

برای بررسی کیفیت روغن، مقدار کمی از روغن را بر روی یک پارچه سفید یا دستمال کاغذی بریزید. روغن باید تمیز و بدون ذرات فلزی یا آلودگی باشد و رنگ آن نیز نباید تیره یا سیاه باشد.

چه علامتی نشان‌دهنده نیاز به تعویض روغن گیربکس است؟

اگر روغن گیربکس بوی سوختگی می‌دهد، رنگ آن تیره یا سیاه شده و یا حاوی ذرات فلزی است، نشان‌دهنده نیاز به تعویض روغن است.

آیا بررسی سطح روغن گیربکس نیاز به ابزار خاصی دارد؟

بررسی سطح روغن گیربکس معمولاً به ابزار خاصی نیاز ندارد. شما به یک میله اندازه‌گیری که همراه با خودرو ارائه می‌شود نیاز دارید. این میله معمولاً در نزدیکی گیربکس قرار دارد.

چگونه می‌توانم مطمئن شوم که سطح روغن گیربکس در حد مناسبی است؟

آیا تعویض روغن گیربکس به طور دوره‌ای ضروری است؟

بله، تعویض دوره‌ای روغن گیربکس برای حفظ عملکرد بهینه گیربکس ضروری است. روغن گیربکس باید بر اساس توصیه‌های سازنده خودرو و شرایط استفاده خودرو تعویض شود.