بیرون زدن دنده در خودرو یک مشکل جدی است که میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. این مشکل معمولاً به این معناست که گیربکس خودرو نمی‌تواند دنده را به درستی درگیر نگه دارد، و ممکن است دنده به طور خودکار خارج شود. رفع این مشکل نیاز به شناسایی دقیق علت آن و سپس انجام تعمیرات لازم دارد. در ادامه، نحوه رفع اشکال بیرون زدن دنده خودرو به‌طور کامل توضیح داده شده است:
۱. بررسی و تنظیم کابل‌های دنده
یکی از علل شایع بیرون زدن دنده، تنظیم نادرست یا خرابی کابل‌های دنده است. این کابل‌ها وظیفه دارند که دنده را به درستی درگیر کنند و نگه دارند.
راه حل:
- بررسی تنظیمات کابل دنده: اگر کابل‌ها به درستی تنظیم نشده باشند، ممکن است دنده به طور کامل درگیر نشود و بیرون بزند. تنظیم مجدد کابل‌ها میتواند این مشکل را حل کند.
- تعویض کابل‌های معیوب: اگر کابل‌ها فرسوده یا شکسته باشند، باید تعویض شوند.
۲. بررسی و تعویض دندهها و دنده‌برها (Synchronizers)
دنده‌برها یا سینکرونایزرها وظیفه هم‌زمان کردن سرعت چرخش دندهها را دارند تا بتوانند به درستی درگیر شوند. خرابی یا فرسودگی این قطعات میتواند باعث بیرون زدن دنده شود.
راه حل:
- بررسی دندهها و سینکرونایزرها: دندهها و سینکرونایزرهای گیربکس را بررسی کنید. اگر دندانه‌های دنده یا سینکرونایزرها فرسوده یا شکسته باشند، ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند.
- تعویض قطعات معیوب: در صورت مشاهده خرابی، قطعات معیوب باید تعویض شوند.
۳. بررسی و تعویض یاتاقان‌ها (Bearings)
خرابی یا فرسودگی یاتاقان‌های گیربکس میتواند باعث عدم تراز بودن دندهها و در نتیجه بیرون زدن دنده شود.
راه حل:
- بررسی یاتاقان‌ها: یاتاقان‌های گیربکس را از نظر سایش یا خرابی بررسی کنید.
- تعویض یاتاقان‌های معیوب: یاتاقان‌های معیوب باید تعویض شوند تا تراز و درگیری دندهها بهبود یابد.
۴. بررسی وضعیت دنده‌های داخلی گیربکس
خرابی یا فرسودگی دندانه‌های داخلی گیربکس میتواند باعث عدم درگیری صحیح دنده و بیرون زدن آن شود.
راه حل:
- بررسی دندهها: دنده‌های داخلی گیربکس را از نظر خرابی یا سایش بررسی کنید.
- تعویض دنده‌های معیوب: در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا فرسودگی، دندهها باید تعویض شوند.
۵. بررسی وضعیت کلاچ
در خودروهای دستی، کلاچ نیز نقش مهمی در درگیری دندهها دارد. مشکلات مربوط به کلاچ، از جمله فرسودگی دیسک کلاچ یا خرابی یاتاقان فشار، میتواند باعث بیرون زدن دنده شود.
راه حل:
- بررسی کلاچ: اگر کلاچ به درستی درگیر نمی‌شود یا علائمی از فرسودگی نشان می‌دهد، باید بررسی و تعمیر شود.
- تعویض دیسک کلاچ: اگر دیسک کلاچ فرسوده شده باشد، نیاز به تعویض دارد.
۶. بررسی مکانیزم انتخاب دنده
مکانیزم انتخاب دنده که شامل میل‌لنگ‌ها، شفت‌ها و فشنگی‌ها (Detents) است، وظیفه نگه‌داشتن دنده در موقعیت مناسب را دارد. خرابی در این مکانیزم میتواند باعث بیرون زدن دنده شود.
راه حل:
- بررسی مکانیزم انتخاب دنده: اجزای مکانیزم انتخاب دنده را از نظر خرابی، سایش یا شکستگی بررسی کنید.
- تعویض یا تنظیم اجزای معیوب: در صورت مشاهده هرگونه خرابی، اجزای معیوب باید تعمیر یا تعویض شوند.
۷. بررسی روغن گیربکس
کیفیت و سطح روغن گیربکس نیز میتواند بر عملکرد گیربکس تأثیر بگذارد. روغن گیربکس نامناسب یا کم میتواند باعث مشکلات در درگیری دندهها و بیرون زدن آنها شود.
راه حل:
- بررسی سطح و کیفیت روغن گیربکس: سطح و وضعیت روغن گیربکس را بررسی کنید. در صورت نیاز، روغن را تعویض کنید.
- استفاده از روغن مناسب: از روغن گیربکسی استفاده کنید که مطابق با توصیه‌های سازنده خودرو باشد.
۸. مشاوره با مکانیک متخصص
اگر پس از انجام این بررسی‌ها، مشکل بیرون زدن دنده همچنان پابرجاست، بهتر است خودرو را به یک مکانیک متخصص ببرید. برخی مشکلات ممکن است به تعمیرات پیچیده‌تر نیاز داشته باشند که توسط افراد غیرمتخصص قابل حل نیست.
بیرون زدن دنده میتواند ناشی از مشکلات مختلفی در گیربکس یا سیستم کلاچ باشد. با بررسی دقیق و تعمیرات به‌موقع، میتوان این مشکل را برطرف کرد و از آسیب‌های بیشتر به گیربکس جلوگیری کرد. در صورت عدم توانایی در شناسایی یا رفع مشکل، مشاوره با یک مکانیک متخصص میتواند به حل سریع‌تر و موثرتر این مشکل کمک کند.
چرا دنده ماشین از جا می پرد؟
در زیر، چند علت رایج برای این مشکل آورده شده است:
1. کلاچ فشاری: اگر کلاچ خودرو فشار کافی نداشته باشد، ممکن است دنده از جا پریده و خودرو حرکت کند. این مشکل معمولاً به دلیل نشت یا کمبود روغن کلاچ، کابل کلاچ فرسوده یا تنظیم نادرست کلاچ رخ می‌دهد.
2. سیستم هیدرولیک کلاچ: اگر سیستم هیدرولیک کلاچ دچار خرابی شود، فشار لازم برای جدا کردن کلاچ ایجاد نمی‌شود و دنده ممکن است از جا پریده و خودرو حرکت کند.
3. کابل کلاچ: اگر کابل کلاچ فرسوده، کشیده شده یا درست تنظیم نشده باشد، ممکن است دنده از جا پریده و خودرو حرکت کند.
4. مشکل در سیستم ترمز: در برخی خودروها، سیستم ترمز نقشی در جدا کردن کلاچ و جا گرفتن دنده دارد. اگر سیستم ترمز دچار مشکل شود، ممکن است دنده از جا پریده و خودرو حرکت کند.
5. مشکل در مکانیزم دنده: ممکن است قطعات مکانیکی مرتبط با دنده خودرو فرسوده یا خراب شده باشند. این مشکل میتواند باعث عدم جا گرفتن دنده در موقعیت صحیح شود و در نتیجه دنده از جا پریده و خودرو حرکت کند.
توجه داشته باشید که این فقط چند علت رایج برای پریدن دنده ماشین است و علت دقیق مشکل شما ممکن است نیاز به بررسی توسط یک تکنسین مجرب داشته باشد.
علت‌های بیرون زدن دنده (به تفکیک دسته)
| دسته‌بندی | علت | توضیحات |
|---|---|---|
| مکانیکی | خرابی دنده‌بر یا سینکرونایزر | درگیری ناقص و برگشت دنده |
| تنظیمات | تنظیم نبودن سیم کلاچ | دنده نیمه‌درگیر و لغزش |
| انتقال نیرو | خرابی پلوس یا دیفرانسیل | شوک به گیربکس و بیرون زدن دنده |
| روانکاری | کمبود روغن یا روغن نامناسب | افزایش اصطکاک و پرش دنده |
تفاوت بیرون زدن دنده عقب و دنده‌های جلو
-
دنده عقب معمولاً بدون سینکرونایزر است و حساس‌تر به فشار و ضربه.
-
دنده جلو (مخصوصاً دنده ۱ و ۲) در صورت فرسودگی سینکرون یا خرابی چرخ‌دنده ممکن است بیرون بپرد.
روش‌های پیشگیری از بیرون زدن دنده
-
بررسی دوره‌ای سیم کلاچ و تنظیم آن
-
تعویض به‌موقع روغن گیربکس با نوع مناسب
-
پرهیز از تعویض دنده با فشار یا عجله
-
تعمیر سریع نشتی‌های روغن گیربکس
-
اجتناب از رانندگی با بار بیش از حد
چگونه بیرون زدن دنده را در مراحل اولیه تشخیص دهیم؟
-
احساس شل بودن دنده در هنگام حرکت
-
صدای تق یا کلیک موقع فشار گاز یا ترمز
-
برگشت دنده به حالت خلاص بدون فشار راننده
-
دنده خاصی بیشتر بیرون می‌زنه (مثلاً فقط دنده ۲)
آیا مشکل در دیفرانسیل یا پلوس باعث بیرون پریدن دنده می‌شود؟
-
بله، اگر پلوس لق یا خراب باشه یا دیفرانسیل به‌درستی نیرو رو انتقال نده، می‌تونه باعث شوک به گیربکس بشه و دنده به بیرون بپره.
چه زمانی باید گیربکس را باز کنیم؟
-
وقتی مشکل مکرر و در دنده خاصی تکرار میشه
-
وقتی همراه با صدای ساییدگی یا گیر کردن دنده باشه
-
اگه تعویض سیم‌کلاچ یا تنظیم دنده‌برها مشکل رو حل نکرد
آیا بیرون زدن دنده در خودروهای اتومات هم رخ می‌دهد؟
-
نه به شکل دنده دستی، ولی در اتومات هم ممکنه خودرو به حالت خلاص بره یا دنده درگیر نشه. این معمولاً ناشی از خرابی سلونوئیدها، فشار روغن یا ECU هست.
ارتباط بین دنده‌برها و عملکرد کلاچ در بیرون زدن دنده
-
اگر دنده‌برها خورده شده باشن یا تنظیم نباشن، دنده کامل درگیر نمیشه و با فشار بیرون میپره.
-
اگر کلاچ خوب جدا نکنه (مثلاً دیسک خورده باشه)، دنده نیمه‌درگیر می‌مونه و با کمی فشار در می‌ره.
هزینه تعمیر مشکل بیرون زدن دنده چقدر است؟
-
بستگی به علت داره:
-
تنظیم سیم کلاچ یا تعویض دنده‌برها: ۵۰۰ تا ۱.۵ میلیون
-
باز کردن گیربکس و تعمیر داخلی: ۳ تا ۸ میلیون یا بیشتر
-
تعویض گیربکس کامل: بسته به مدل خودرو متفاوته (۱۰+ میلیون در موارد خاص)
-
آیا تنظیم مجدد سیم کلاچ میتواند مشکل را برطرف کند؟
-
در بعضی موارد بله. مخصوصاً اگه کلاچ به‌درستی جدا نمیشه یا دنده کامل جا نمی‌ره.
-
اگر تنظیم کلاچ مشکل رو کم کنه اما حل نکنه، احتمالاً مشکل از داخل گیربکس یا دنده‌برهاست.
تفاوت بیرون زدن دنده در دنده ۱ با دنده عقب
-
دنده ۱: معمولاً نشون‌دهنده مشکل در دنده‌بر یا خورشیدی مربوطه
-
دنده عقب: بیشتر ناشی از گیر نکردن کامل دنده یا شیارهای خورده‌شده
-
دنده عقب چون دندانه مستقیم داره (بدون هم‌دور شدن)، به ضربه حساس‌تره
علت بیرون زدن دنده خودرو و خلاص شدن ماشین چیست؟
بیرون زدن دنده خودرو و خلاص شدن ماشین ممکن است به دلایل مختلفی باشد. در زیر، چند علت رایج برای این مشکل آورده شده است:
1. مشکل در سیستم کلاچ: اگر کلاچ خودرو دچار خرابی یا سایر مشکلات شود، ممکن است دنده به طور ناگهانی بیرون بزند و خودرو خلاص شود. این مشکل میتواند به دلیل کلاچ فشاری، کلاچ سایز نامناسب یا کلاچ فرسوده باشد.
2. مشکل در سیستم گیربکس: خلاص شدن خودرو ممکن است به دلیل خرابی یا عدم عملکرد صحیح سیستم گیربکس باشد. این مشکل میتواند به دلیل قطعات داخلی گیربکس فرسوده، مشکل در سیستم هیدرولیک یا الکترونیکی گیربکس، یا مشکل در سنکرونایزرها باشد.
3. مشکل در سیستم ترمز: در برخی خودروها، سیستم ترمز نقشی در جا گرفتن دنده دارد. اگر سیستم ترمز دچار مشکل شود، ممکن است دنده به طور ناگهانی بیرون بزند و خودرو خلاص شود. این مشکل میتواند به دلیل کمبود فشار ترمز، خرابی در سیستم هیدرولیک یا مکانیکی ترمز، یا مشکل در سنسورهای ترمز باشد.
توجه داشته باشید که این فقط چند علت رایج برای بیرون زدن دنده و خلاص شدن ماشین هستند و علت دقیق مشکل شما ممکن است نیاز به بررسی توسط یک تکنسین مجرب داشته باشد. در صورت مواجهه با این مشکل، بهتر است به یک تعمیرکار مجرب یا نمایندگی خودرو مراجعه کنید تا مشکل را تشخیص داده و رفع کنند.
جدول علل بیرون زدن دنده و خلاص شدن خودرو
| دسته‌بندی | علت دقیق | توضیح |
|---|---|---|
| ⚙️ مشکلات مکانیکی داخلی | خرابی دنده‌بر | باعث درگیر نشدن کامل دنده و پریدن آن می‌شود. |
| خوردگی سینکرونایزر | انتقال نیرو به‌درستی انجام نمی‌شود و دنده درگیر نمی‌ماند. | |
| ساییدگی چرخ‌دنده‌ها | دنده به‌صورت کامل جا نمی‌افتد و با لرزش بیرون میزند. | |
| 🔩 مشکلات تنظیمات خارجی | تنظیم نبودن سیم کلاچ | کلاچ به‌طور کامل آزاد نمی‌شود و دنده نیمه‌درگیر می‌ماند. |
| لق بودن یا خرابی اهرم تعویض دنده | باعث ناقص درگیر شدن دنده می‌شود. | |
| 🔧 مشکلات نصب و تعمیر | مونتاژ اشتباه گیربکس یا استفاده از قطعات غیراستاندارد | منجر به درگیری ناقص و پریدن دنده می‌شود. |
| 🛢️ مشکلات مربوط به روغن | کمبود روغن گیربکس یا استفاده از روغن نامناسب | باعث افزایش اصطکاک و اختلال در درگیری دندهها می‌شود. |
| 🔩 سایر قطعات انتقال نیرو | خرابی پلوس یا دیفرانسیل | شوک به گیربکس وارد می‌کند و دنده را بیرون میزند. |
| 🚨 نشانه‌های هشداردهنده | صدای تق‌تق یا تقه موقع حرکت، یا برگشت ناگهانی دنده به خلاص | میتواند نشانه زودهنگام خرابی باشد. |
اتصال شیفت چیست؟
اتصال شیفت یا شیفت گیری به معنای تغییر دادن دندهٔ گیربکس خودرو است. در خودروهای دارای گیربکس دستی، اتصال شیفت به معنای جابجایی دستی دندهٔ گیربکس به وضعیت مورد نظر است. این عمل باعث تغییر سرعت و نیروی موتور می‌شود. در خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک، اتصال شیفت به صورت خودکار انجام می‌شود و در آن دندهٔ مناسب بر اساس سرعت و شرایط رانندگی انتخاب می‌شود.
چرا فقط در دنده خاصی مثل دنده ۲ این مشکل رخ می‌دهد؟
این حالت معمولاً به خاطر فرسودگی چرخ‌دنده یا سینکرونایزر همان دنده خاص است. این قطعات ممکن است به‌تنهایی خراب شده باشند و نیازی به تعویض کل گیربکس نباشد.
آیا رانندگی با دنده‌ای که بیرون میزند خطرناک است؟
بله، چون ممکن است در هنگام سبقت یا سر بالایی، دنده بیرون بپرد و باعث کاهش ناگهانی کنترل یا قدرت خودرو شود.
آیا تعویض روغن گیربکس میتواند به رفع این مشکل کمک کند؟
در مواردی که مشکل ناشی از سختی جا رفتن دندهها یا سایش خفیف باشد، روغن تازه و با ویسکوزیته مناسب میتواند تأثیر مثبتی داشته باشد؛ ولی در خرابی‌های مکانیکی تأثیری ندارد.
آیا میتوان موقتاً از پریدن دنده جلوگیری کرد؟
در شرایط اضطراری، میتوان با نگه داشتن دسته‌دنده با دست از بیرون پریدن جلوگیری کرد، ولی این فقط یک راهکار موقت است و به گیربکس فشار بیشتری وارد می‌کند.
آیا تعمیر این مشکل بدون باز شدن کامل گیربکس ممکن است؟
در برخی موارد، مثلاً اگر مشکل از دنده‌برها یا تنظیم سیم‌کلاچ باشد، تعمیر از بیرون ممکن است. اما اگر مشکل از داخل گیربکس باشد، معمولاً نیاز به باز کردن کامل وجود دارد.
آیا هوای سرد می‌تونه باعث پریدن دنده بشه؟
در دماهای پایین، روغن گیربکس سفت‌تر میشه و ممکنه دندهها به‌درستی جا نرن، که زمینه‌ی پریدن دنده رو فراهم می‌کنه.
چرا دنده خودرو بیرون میزند؟
یکی از دلایل ممکن است فرسودگی یا خرابی دندهها و سینکروها (هماهنگکنندهها) باشد.
آیا مشکل در کابل کلاچ میتواند باعث بیرون زدن دنده شود؟
بله، تنظیم نادرست یا خرابی کابل کلاچ میتواند باعث بیرون زدن دنده شود.
چگونه سایش دندهها میتواند باعث بیرون زدن آنها شود؟
سایش و فرسودگی دندهها میتواند باعث نادرست درگیر شدن دندهها و در نتیجه بیرون زدن آنها شود.
آیا خرابی نگهدارندهها و بوشها میتواند علت بیرون زدن دنده باشد؟
بله، خرابی نگهدارندهها و بوشهای سیستم تعویض دنده میتواند باعث نادرست عمل کردن دندهها و بیرون زدن آنها شود.
چگونه مشکلات در سیستم تعلیق و انتقال قدرت میتواند بر بیرون زدن دنده تأثیر بگذارد؟
خرابیها و ناهماهنگیها در سیستم تعلیق و انتقال قدرت میتواند باعث نادرست درگیر شدن دندهها و بیرون زدن آنها شود.
آیا خرابی سینکروها میتواند باعث بیرون زدن دنده شود؟
بله، سینکروهای فرسوده یا خراب نمیتوانند دندهها را به درستی هماهنگ کنند و باعث بیرون زدن دنده میشوند.
چگونه میتوان مشکل بیرون زدن دنده را رفع کرد؟
با بررسی و تعویض قطعات فرسوده یا خراب مانند دندهها، سینکروها، کابل کلاچ و نگهدارندهها، و تنظیم دقیق سیستم تعویض دنده میتوان مشکل را رفع کرد.
3 پاسخ
سلام. خدا قوت. شما را بخدا راهنمایی بفرمایید
تیبا مدل 90 گیربکس زوزه میکشید تعمیرکار بازش کرد و سرویس کرد . وقتی بستش دنده یک میپره و بقیه دنده ها مشکلی نداره. دوباره گیربکس را باز کردیم و دنده یک را سنگ زدم و بستن بازم دنده یک میپره. لیور دنده هم عوض کردم. دیسک و صفحه هم همینطور. نمیدونن چرا اینجور شده. قبلش اصلا مشکلی جز زوزه کشیدن نداشت. لطفا راهنماییم کنید. اصفهان هستم
مشکل بیرون پریدن دنده یک تیبا بعد از تعمیر گیربکس
بیرون پریدن دنده یک بعد از باز و بست گیربکس می‌تونه به چند علت باشه:
فرسودگی یا آسیب به کشویی و ماهک دنده یک
وقتی گیربکس زوزه میکشید، احتمالاً چرخ‌دنده‌ها و کشویی‌ها فرسوده شده بودن. اگر کشویی دنده یک یا چرخ‌دنده آسیب دیده باشه، درگیر شدن درست انجام نمیشه و دنده بیرون میپره.
حتی اگر روی چرخ‌دنده سنگ زده باشین، ممکنه کشویی دنده یک هم مشکل داشته باشه و باید تعویض بشه.
خرابی فنر و ساچمه کشویی دنده
این قطعات وظیفه نگه داشتن دنده در جای خودش رو دارن. اگر فنر ضعیف شده یا ساچمه درست جا نیفته، باعث میشه دنده درست قفل نشه و موقع فشار بیرون بپره.
مشکل در بلبرینگ‌ها یا شفت اصلی
اگر بلبرینگ‌ها خوب جا نرفته باشن یا شفت ورودی گیربکس لق باشه، باعث میشه چرخ‌دنده‌ها درست درگیر نشن و دنده یک بیرون بپره.
درست جا نرفتن یا تنظیم نبودن ماهک و دوشاخه دنده
اگر ماهک دنده یک درست درگیر نشه یا موقع نصب کمی جابجا شده باشه، ممکنه دنده کامل درگیر نشه و به‌محض فشار از مدار خارج بشه.
ایراد در تنظیم دسته‌دنده (تعویض لیور کافی نیست)
ممکنه تنظیم دقیق اهرم‌بندی دسته‌دنده یا سیم‌بندی درست انجام نشده باشه و دنده یک به‌طور کامل جا نره. حتی اگه لیور رو عوض کرده باشی، باید تنظیم دقیق هم انجام بشه.
راه‌حل پیشنهادی:
اول از همه فنر و ساچمه کشویی دنده یک رو چک کن. این قطعات ارزون هستن ولی نقش مهمی دارن.
بعد از اون، کشویی دنده یک و ماهک رو بررسی کن که سالم باشن و اگر ساییدگی یا شکستگی دارن، عوض بشن.
بررسی شفت گیربکس و بلبرینگ‌ها هم مهمه، مخصوصاً اگه گیربکس بعد از تعمیر باز و بسته شده.
در نهایت، مکانیزم تعویض دنده (اهرم‌بندی) رو دقیق تنظیم کن.
چون قبل از تعمیر این مشکل رو نداشته، به‌احتمال زیاد یا فنر و ساچمه کشویی دنده یک ضعیف شده یا قطعه‌ای درست جا نرفته.
سلام وقت بخیر
ببخشید سوالی داشتم خدمتتون
من سر دنده اسپرت برای پراید ۱۴۱ ام خریدم
متاسفانه پیچ های کنارش شل میشد وچسب زدم دور دنده واومدم بافشار جاش بزنم یه ضربه زدم روی سر دنده ودنده ام از جاش در اومد چیگار میتونم براش بکنم به نظرتون ممنون